مردنی مەسیح کۆتایی نەبوو، چونکە لە مردن هەستایەوە. بەڕاستی زیندووبوونەوەی ئەو بناغەی باوەڕی مەسیحییە. ئەو تاکە کەسە کە لە ڕێگەی زیندووبوونەوەیەوە مردنی زاڵ کرد و شەیتانی شکست پێهێنا. کەواتە بۆ باوەڕدار بە مەسیح ترس لە مردن و شەیتان نییە چونکە عیسا زیندووە.
لە پەیمانی نوێدا هاتووە کاتێک مەریەمی مەجدەلی و مەریەمەکەی تر چوونە ئەو گۆڕەی کە عیسا لێی بوو، فریشتەی پەروەردگاریان بینی کە وتی:
بەڵام فریشتەکە بە ژنەکانی گوت: «مەترسن، چونکە دەزانم بە شوێن عیسای لەخاچدراودا دەگەڕێن. 6ئەو لێرە نییە، هەروەک خۆی فەرمووی، هەستاوەتەوە. وەرن سەیری ئەو شوێنە بکەن کە لێی درێژکرابوو. 7خێرا بڕۆن و بە قوتابییەکانی بڵێن: ”ئەو لەنێو مردوواندا هەستاوەتەوە، پێش ئێوە دەچێتە جەلیل، لەوێ دەیبینن.“ ئەوەتا پێم گوتن.» (مەتا ٢٨: ٥-٧)
هەر لە سەرەتای کەنیسەی مەسیحییەوە زیندووبوونەوە شایەتحاڵی سەرەکی و جەوهەر و قووڵایی بانگەشەی ئینجیل بوو. لە یەکەم وتاریدا کە لە کتێبی کردەوەکانی پێغەمبەران (ئەو کتێبەی باس لە سەرهەڵدانی ئایینی مەسیحی و بڵاوبوونەوەی خێرا دەکات) تۆمارکراوە، پەترۆس قسەکانی ئاراستەی جولەکەکان و دانیشتوانی ئۆرشەلیم دەکات. ئەو پشتڕاستی دەکاتەوە کە مەسیح لە مردن هەستاوەتەوە. (ئەکەد ٢: ٢٣، ٢٤) و وتاری خۆی بە دووپاتکردنەوە تەواو دەکات کە:
ئەم عیسایە خودا هەڵیستاندەوە، ئێمەش هەموومان شایەتین بۆی.
(کردار ٢:٣٢)
ئایا عیسا لە مردن هەستایەوە؟ ئایا هۆکارێکی دیار و قەناعەت پێکەر هەیە کە وامان لێ بکات باوەڕمان بە زیندووبوونەوەی مەسیح هەبێت . بەڵێ، بەڵگە و بەڵگە زۆرن کە زیندووبوونەوەی مەسیح لە مردن پشتڕاست دەکەنەوە. پزیشک و مێژوونووس لوقا کە بە وردی شوێن ڕاستی ئەو شتانە کەوتووە کە تۆماری کردووە، دەڵێت:
دوای ئازارچێژتنی بە چەندین بەڵگە بە زیندوویی خۆی پیشاندان، لە ماوەی چل ڕۆژدا بۆیان دەرکەوت و سەبارەت بە شانشینی خودا بۆیان دوا. (کردار ١:٣)
ئەم بەڵگانە چین کە بۆ نێردراوان و شاگردەکانی پشتڕاستکردەوە و بۆیان سەلماند کە عیسا لە مردن زیندوو بووەتەوە؟
خوێنەری ئازیزم، بەڵگەکان لە ژێر پێنج سەردێڕدا دەخەمە بەردەمتان بۆ ئەوەی تێگەیشتنیان ئاسانتر بێت:
- مردنی مەسیح لەسەر خاچ
- باوەڕی شاگردەکانی عیسا کە لە مردن هەستاوەتەوە چونکە چەندین جار بۆیان دەرکەوتووە: أ) دەرکەوتنی عیسا بۆ زۆرێک لە تاک و گروپەکان، ب) بانگەشەی بوێرانەی نێردراوان و شوێنکەوتوانی عیسا بۆ زیندووبوونەوەی، و ج) ژیانی لەناکاو و ڕیشەیی گۆڕینی ژیانی نێردراوان و شاگردەکان دوای ئەوەی عیسا بۆیان دەرکەوت
- ئەو گۆڕانکارییە تەواو و لەناکاوەی کە بەسەر پۆڵسدا هات، کە پێشتر گۆشەگیری کڵێسا و مەسیحییەکان بوو، دوای ئەوەی عیسا بۆی دەرکەوت
- ئەو گۆڕانکارییە تەواو و لەناکاوەی کە بەسەر یاقوبدا هات، گومانلێکراوەکە، دوای ئەوەی عیسا بۆی دەرکەوت.
- ڕاستی مێژوویی گۆڕە چۆڵەکە.
چۆن دەتوانرێت ئەم ڕاستیانە ڕوون بکرێتەوە؟ تەنها لەگەڵ ڕاستی زیندووبوونەوەی عیسا لە مردن. ئەمە بەڵگەی ئەوەیە کە عیسا مەسیح لە مردن هەستایەوە وەک بەڵێنی دابوو، هەروەها وەک پێغەمبەرانی پەیمانی کۆن سەدان ساڵ پێشتر پێشبینیان کردبوو.
یەکەم: مردنی عیسا لەسەر خاچ
لە بەشی یەکەمی ئەم بابەتەدا باسم لەم بەڵگانە کردووە و نیشانم داوە کە مردنی مەسیح لەسەر خاچ ڕووداوێکی مێژووییە کە دەبوو بە پێی ویست و بەڵێنی خودا ڕووبدات. ئەو بەڵگانەم نیشان دا کە دەیسەلمێنن کە ئەوە ڕوویداوە. ئەم ڕووداوە بەڵگەیە لەسەر زیندووبوونەوەی مەسیح چونکە ئەگەر لە خاچدانی مەسیح ڕووی نەدابێت، دوای مردنی، ئەمە مانای ئەوەیە زیندووبوونەوەی مێژوویی نییە. بەڵام عیسا (و نەک کەسێکی تر کە لە خۆی دەچێت) لە خاچ درا و لە گۆڕێکدا نێژرا کە لە ژێر پاسەوانی توندی ڕۆمەکاندا ناسراوە.
دووەم: شاگردەکانی عیسا باوەڕیان وابوو کە عیسا لە مردن هەستاوەتەوە، چونکە چەندین جار بۆیان دەرکەوتووە
دەرکەوتنی عیسا بۆ زۆرێک لە تاک و گروپەکان
ئەم ڕاستییە لە خاڵێکی زۆر سەرەتاییدا لە مێژووی کەنیسەی سەرەتاییدا دەرکەوتووە. پۆڵۆسی نێردراوی خودا لە یەکەمی کۆرنتیەکان ١٥:٣-٨ وتی
چونکە من بە گرنگترین شت ئەوەی وەرمگرتووە بۆتانم گواستەوە- کە مەسیح بەپێی کتێبە پیرۆزەکان لە پێناو گوناهەکانماندا مرد و نێژرا و بەپێی کتێبە پیرۆزەکان لە ڕۆژی سێیەمدا زیندوو بووەوە و بۆ کیفاش دەرکەوت، پاشان بۆ دوانزە کەسەکە. پاشان لە یەک کاتدا بۆ زیاتر لە پێنج سەد لە خوشک و براکان دەرکەوت، کە زۆربەیان هێشتا لە ژیاندان، هەرچەندە هەندێکیان خەوتوون. پاشان بۆ یاقوب دەرکەوت، پاشان بۆ هەموو نێردراوان. لە کۆتاییدا، وەک ئەوەی بۆ کەسێک کە لە کاتێکی هەڵەدا لەدایک بووە، ئەو بۆ منیش دەرکەوت.
ئەم ئایەتانە بەڵگەی ڕوون و بەهێزن بۆ زیندووبوونەوەی مەسیح لە مردن. لە سەردەمی جیاجیا و شوێنی جیاجیادا بۆ تاک و دەستە دەرکەوت: بۆ مەریەم و پەترۆس و یازدە نێردراوان دەرکەوت، بۆ سەد بیست کەس، بۆ یاقوب و پاشان بۆ پێنج سەد کەس وەک لە سەرەوە خوێندمانەوە. شایەتحاڵی ئەو کەسانە سەربەخۆ بوو لە یەکتر و شایەتحاڵی چاودێر بوون. بە واتایەکی تر بە شێوەیەکی شەخسی بینیویانە و لە کەسانی ترەوە هەواڵی زیندووبوونەوەییان نەبیستووە. هەر لەبەر ئەم هۆکارەش دەیانگوت: ئێمە شایەتحاڵی ئەوەن.
پاشان سەرنجی خوێنەری ئازیز بدە، دەربڕینەکەی، “زۆربەیان هێشتا لە ژیاندان” . بە واتایەکی تر پۆڵۆسی نێردراوی خودا کە ئەم ئایەتانەی نووسیوە دەڵێت: “دەتوانن بچن و پرسیار لەو کەسانە بکەن کە عیسا بۆیان دەرکەوتووە”. ئەوەش لەبەر ئەوە بوو کە ئەوان هێشتا لە ژیاندا بوون و دەیانتوانی ئەوەی پۆڵس وتوویەتی پشتڕاست بکەنەوە.
ئایا مەعقولە کە هەموو ئەو کەسانە خەونبینین بوون، وەک هەندێک ئیدیعایان کردووە؟ مەحاڵە ئەمە ڕوویدا چونکە هەندێکیان لەگەڵیدا خواردن و خواردنەوەیان لەگەڵدا خواردووە. کاتێک عیسا بۆ یازدە پێغەمبەرەکە دەرکەوت، پێی گوتن:
سەیری دەست و پێم بکەن. بڕوا بکەن، منم! دەستم لێ بدەن و ببینن، چونکە خێو گۆشت و ئێسقانی نییە وەک دەبینن من هەمە.» (لووقا ٢٤:٣٩)
پاشان دەست و قاچی پیشاندا و ماسی و هەنگوینی کبابی لەگەڵ خۆیان برد و لەبەردەمیاندا خواردنی خوارد. (ئایەتەکانی ٤٠-٤٣)
بانگەشەی بوێرانەی نێردراوان و شوێنکەوتوانی عیسا کە زیندوو بووەتەوە د
دوای ئەوەی عیسا بۆ نێردراوان و شاگردەکانی دەرکەوت، بە بوێری دەستیان کرد بە بانگەشەی زیندووبوونەوەی. پێشتر ئەو کارەیان نەکردبوو. بانگەشەکانیان لە شاری ئۆرشەلیم دەستی پێکرد کە عیسا لە خاچ درابوو. ئەگەر عیسا بۆ هەمیشە مردبا، سەرۆک کاهینەکان بە شاگردەکانی دەگوت: «ئەو هەستاوەتەوە، لێرەدا جەستەی هەیە.»
نێردراوان لە بەرامبەر هەڕەشەکانی سەرۆک کاهینەکان و سەرۆکی پاسەوانەکانی پەرستگادا بانگەشەی زیندووبوونەوەی عیسایان دەکرد. کاهینەکان سەرسام بوون بە بوێری پەترۆس و یۆحەنا کاتێک بە سەرۆک کاهین و پیرەکانیان گوت کە خودا عیسای لە مردن زیندوو کردووەتەوە (ئەکەد ٤: ١٠، ١٣). بەم شێوەیە شوێنکەوتوانی عیسا کە دوای زیندووبوونەوەی بۆیان دەرکەوت بەبێ هیچ سوود و قازانجێکی کەسی بانگەشەی ئەوەیان دەکرد. بە پێچەوانەوە، لە ئەنجامی باوەڕیان بە زیندووبوونەوەی مەسیح، گۆشەگیری و مردنیان وەرگرت.
بۆ نموونە پیتەر ڕایگەیاند:
بەڵام خودا لە ڕۆژی سێیەمدا لەنێو مردوواندا هەڵیستاندەوە وای کرد دەربکەوێت، 41نەک بۆ هەموو گەل، بەڵکو بۆ ئەو شایەتانەی کە خودا پێشتر هەڵیبژاردن، بۆ ئێمە کە پاش هەستانەوەی لەنێو مردووان، لەگەڵیدا خواردمان و خواردمانەوە. (کردار ١٠: ٤٠-٤١)
بەم شێوەیە پەترۆس و نێردراوانی دیکە بە ئاشکرا قسەیان کرد، “ چونکە ناتوانین باسی ئەو شتانە نەکەین کە بینیومانە و بیستوومانە .”
پۆڵۆسی نێردراوی خودا بە بوێریەوە باسی زیندووبوونەوەی مەسیحی کرد لەبەردەم سەرۆکەکانی کەنیسەکانی جولەکەکان و پیاوە ئیسرائیلییەکان و باسی ئەوەیان بۆ کرد کە چی بەسەر عیسادا هاتووە و فەرمووی.
دوای ئەوەی هەموو ئەو شتانەیان تەواو کرد کە لەسەری نووسراوە، لە دار هێنایانە خوارەوە و خستیانە گۆڕ. 30بەڵام خودا لەنێو مردووان هەڵیستاندەوە، 31ماوەیەکی درێژیش بۆ ئەوانە دەرکەوت کە لە جەلیلەوە هەتا ئۆرشەلیم لەگەڵیدا هاتبوون. ئێستا ئەوان لەبەردەم گەل شایەتی ئەمە دەدەن. (کردار ١٣: ٢٩-٣١)
سەرنج بدە، خوێنەری بەڕێز، ئەوەی بەسەر عیسادا هات، ئەوە بوو کە پێغەمبەرانی پەیمانی کۆن پێشبینیان کردبوو. پێشبینییەکانی پەیمانی کۆن جێبەجێ بوو، عیسا بۆ چەندین ڕۆژ بۆ کۆمەڵێک شاگردی خۆی دەرکەوت نەک تەنها جارێک.
بەم شێوەیە هەر جارێک سەرۆک کاهینەکان هەڕەشەیان لە نێردراوان دەکرد کە بانگەشەی زیندووبوونەوەی مەسیح نەکەن، نێردراوان بە هێزی گەورەی ئەو شایەتحاڵییان بۆ یەزدانی پەروەردگار دەدا و بە بوێری قسەی خودایان دەکرد. (ئەکەد ٤: ٢٣)
گۆڕانکاری ڕیشەیی لە ژیانی نێردراوان و شاگردەکاندا دوای ئەوەی عیسا بۆیان دەرکەوت
نێردراوان و شاگردەکانی عیسا، کاتێک عیسا گیرا و مرد و نێژرا، ترساون و سەریان لێ شێوا و تەنها سەیری ناوەوەیان دەکرد، چونکە ئەو کەسەیان بینیبوو کە هیواکانیان لەسەر دانابوو. مارک ١٤:٥٠ لە پەیمانی نوێدا دەڵێت “ هەموویان جێیان هێشت و هەڵهاتن .” تەنانەت پەترۆس سێ جار ڕەتیکردەوە کە مەسیحی ناسیبێت. ترس تا ڕادەیەک کۆنتڕۆڵی ئەوانی دەکرد کە:
ئێوارەی هەمان ڕۆژ، کە یەکەم ڕۆژی هەفتە بوو، لە ترسی ڕابەرانی جولەکە، دەرگاکانی ئەو شوێنە داخرابوون کە قوتابییەکانی لێبوو، عیسا هات و لە ناوەڕاستدا ڕاوەستا و پێی فەرموون: «سڵاوتان لێ بێت!» (یۆحەنا ٢٠: ١٩)
بەڵام دوای ئەوەی عیسا دوای زیندووبوونەوەی بۆیان دەرکەوت، ژیانیان بە تەواوی گۆڕا، و بوونە دەستپێشخەری بوێر، پڕ بوون لە خۆشی و هیوا وەک لە درێژەی ئایەتەکەی سەرەوەدا دەیخوێنینەوە.
ئێوارەی هەمان ڕۆژ، کە یەکەم ڕۆژی هەفتە بوو، لە ترسی ڕابەرانی جولەکە، دەرگاکانی ئەو شوێنە داخرابوون کە قوتابییەکانی لێبوو، عیسا هات و لە ناوەڕاستدا ڕاوەستا و پێی فەرموون: «سڵاوتان لێ بێت!» 20کە ئەمەی فەرموو، دەستی و کەلەکەی پیشاندان، جا قوتابییەکان کە مەسیحی خاوەن شکۆیان بینی دڵشاد بوون. (یۆحەنا ٢٠: ١٩-٢٠)
ئەوان ئامادە بوون بۆ مردن بۆ دووپاتکردنەوەی وردی زیندووبوونەوەی عیسا. ئەوان بەهۆی ئیمان و بانگەشەی زیندووبوونەوەی عیسا لە مردن، گۆشەگیری و ئازار و مردنیان قبوڵ کرد. پەترۆس کە ئینکاری مەسیحی دەکرد، لەبەردەم جولەکەکانی پێشەنگ وەستا و بانگەشەی زیندووبوونەوەی مەسیحی دەکرد. بۆ بیسەرەکانی ڕوونی کردەوە کە چۆن عیسا بۆ خۆی و بۆ کەسانی دیکە دەرکەوتووە. پۆڵس کە پێشتر یەکێک بوو لە توندترین دوژمن و گۆشەگیرکەرانی مەسیحییەکان، بە بوێرییەوە بانگەشەی زیندووبوونەوەی مەسیحی دەکرد و چووە ناو کەنیسەی جولەکەکان، “ ڕوونیکردەوە و نیشانیدا کە مەسیح دەبێت ئازار بچێژێت و لە مردن هەستێتەوە، وتی:
ڕوونی دەکردەوە و دەریدەخست کە دەبووایە مەسیح ئازار بچێژێت و لەنێو مردووان هەستێتەوە. پێی گوتن: «ئەم عیسایەی من پێتانی ڕادەگەیەنم، مەسیحەکەیە.» (کردار ١٧:٣)
چی بوو ژیانی ئەو هەموو خەڵکەی گۆڕی؟ ئایا درۆ بوو، یان فێڵ بوو؟ ئایا چیرۆکێکی هەڵبەستراو بوو؟ ئایا خوێنەری ئازیز، گوێت لە هەر کەسێک بووە کە ئامادە بێت لە پێناو درۆیەکدا بمرێت؟ نەخێر! ژیانیان گۆڕدرابوو، چونکە مەسیحیان بە زیندووی بینیبوو، دوای زیندووبوونەوەی لە مردن.
سێیەم: ئەو گۆڕانکارییە کۆی و لەناکاوەی کە بەسەر پۆڵسدا هات، کە پێشتر گۆشەگیری مەسیحییەکان بوو، دوای ئەوەی عیسا بۆی دەرکەوت
پۆڵس جولەکە و فەریسییە و زۆر ئاییندار بوو. ئەو پێی وابوو کە ویستی خودا ئەوەیە کە گۆشەگیری لە مەسیحییەکان بکات وەک لە پەیمانی نوێدا فەرموویەتی:
بێگومان سەربوردەی منتان بیستووە لە جولەکایەتی، کە چۆن دڕندانە کڵێسای خودام چەوساندەوە و هەوڵم دا لەناوی ببەم. (گەلاتیا ١: ١٣)
پۆڵس بەردەوامە لە گێڕانەوەی ئەوەی کە بەسەر شوێنکەوتوانی عیسادا کردووە:
لە ئۆرشەلیم ئەوەم کرد، دەسەڵاتم لە کاهینانی باڵا وەرگرت و زۆر کەسم لە گەلی پیرۆزی خودا خستە زیندانەوە، بۆ کوشتنیان دەنگم دەدا. 11لە هەموو کەنیشتەکان زۆر جار سزام دەدان تاکو ناچاریان بکەم کفر بکەن. ئەوەندە ڕقم لێیان بوو تەنانەت لە شارەکانی دەرەوەش دەمچەوساندنەوە (کردار ٢٦: ١٠-١١)
بەڵام پۆڵس گۆڕانکارییەکی ڕیشەیی ڕوویدا چونکە عیسا بۆی دەرکەوت، وەک ئەوەی دووپاتی کردەوە. دوای دەرکەوتنی عیسا بۆی، پۆڵس بووە گەورەترین بانگخوازی زیندووبوونەوەی مەسیح و بڵاوبوونەوەی خێرای ئایینی مەسیحی لە سەدەی یەکەمدا زۆر قەرزاری ئەوە. لە پەیمانی نوێدا دەخوێنینەوە:
بەڵام هێشتا لەلای کڵێساکانی یەهودیا کە سەر بە مەسیحن بە ڕوخسار نەناسراو بووم، 23تەنها بیستبوویان: «ئەوەی جاران ئێمەی دەچەوساندەوە، ئێستا مژدەی ئەو باوەڕە دەدات، کە جاران لەناوی دەبرد.» (گەلاتیا ١: ٢٢-٢٣)
چی ڕوویدا کە بووە هۆی ئەم گۆڕانکارییە؟ چۆن کەسێک کە دژایەتی مەسیحی دەکرد و مەسیحییەکانی گۆشەگیری دەکرد، بوو بە یەکێک لەوانەی بانگەشەی ئەو باوەڕەی دەکرد کە هەوڵی لەناوبردنی دابوو؟ هیچ ڕوونکردنەوەیەکی تر نییە بۆ گۆڕانی ژیانی ئەم کەسە جگە لەوەی کە مەسیحی بینیبوو دوای زیندووبوونەوەی کاتێک لە ڕێگای دیمەشقدا بۆی دەرکەوت. هەر قازانجێک کە هەیبوو، وەک خۆی دەیگوت، بوو بە زەرەر: “ هەموو شتێک بە زیان دەزانم بەهۆی نیعمەتی ناسینی مەسیح عیسا پەروەردگارمەوە.”
باوەڕی پۆڵس هێندە بەهێز و ڕاست بوو کە وەک نێردراوان و شاگردەکانی یەکەم ئامادە بوو ڕووبەڕووی مردن ببێتەوە بۆ ئەوەی ئینجیلی مەسیح بڵاو بکاتەوە و بانگەشەی زیندووبوونەوەی بکات. بەهۆی ئیمانی بە قیامەتەوە لێیدرا و قامچی لێدرا و بەردباران کرا. و لەگەڵ ئەوەشدا، پۆڵس بەردەوام بوو لە بانگەشەی زیندووبوونەوەی مەسیح.
چوارەم: ئەو گۆڕانکارییە کۆی و تەواوەی کە بەسەر یاقوب گومانلێکراودا هات دوای ئەوەی عیسا بۆی دەرکەوت
یاقوب جولەکەیەکی خوداپەرست و ئایینی بوو، بەڵام باوەڕی نەدەکرد کە عیسا مەسیحی چاوەڕوانکراو (مەسیح) بێت. پەیمانی نوێ دەڵێت؛
براکانی وایان پێ گوت، چونکە تەنانەت ئەوانیش باوەڕیان پێی نەدەکرد.
(یۆحەنا ٧: ٥)
بەڵام چەند هەفتەیەک دوای لەخاچدانی مەسیح، براکانی عیسا هەموویان باوەڕیان پێی هەبوو. ئەوان لەگەڵ شاگردەکان بوون کاتێک لە ژووری سەرەوە بوون، بەردەوام بوون لە نوێژکردن دوای ئەوەی عیسا بەرزبووەوە بۆ ئاسمان. (ئەکەد ١: ١٤) دوای ئەوە بۆمان دەردەکەوێت کە یاقوب بووەتە یەکێک لە سەرکردەکانی کڵێسا.
چی بووە هۆی ئەم گۆڕانکارییە لە ژیانی جەیمس؟ تاکە ڕوونکردنەوە ئەوەیە کە عیسا دوای زیندووبوونەوەی لە مردن لە ڕێگادا بۆی دەرکەوت و یاقوب ئەوەندە بەهێز باوەڕی بە عیسا هەبوو کە ئامادە بوو بمرێت بۆ باوەڕەکەی بە زیندووبوونەوەی مەسیح لە مردن.
پێنجەم: بەڵگەی پێنجەم بۆ زیندووبوونەوەی عیسا، ڕاستی مێژوویی ئەو گۆڕە چۆڵەیە
گۆڕە چۆڵەکە ڕاستییەکی پشتڕاستکراوە و دڵنیایە لەبەر چەند هۆکارێک کە بە کورتی دەیخەمەڕوو. بەڵام سەرەتا دەبێت دووپاتی بکەمەوە کە دوای ئەوەی عیسا مردووە، پیاوێک بە ناوی یوسف هاتە لای حاکم پۆنتیۆس پیلاتۆس و داوای تەرمی عیسا کرد. پاشان یوسف تەرمەکەی برد و بە جلی گۆڕ پێچایەوە و لە گۆڕی نوێی خۆی داینا. پاشان بەردێکی قورس بەسەر دەرگای گۆڕەکەدا وەرگێڕا.
بۆ پشتڕاستکردنەوەی ئەوەی کە گۆڕەکە تێک نەچێت، سەرۆک کاهینەکان و فەریسییەکان چوون و پاسەوانێکیان لەبەردەم دەرگای گۆڕەکەدا دانا و بەردەکەیان مۆر کرد. (سزای شکاندنی مۆرەکە لە سێدارەدان بوو.) ئەمەش مەحاڵبوونی دزینی تەرمی عیسای پشتڕاستکردەوە، وەک هەندێک ئیدیعای دەکەن.
بەڵام لە بەیانی یەکەم ڕۆژی هەفتەدا فریشتەی یەزدان لە ئاسمانەوە هاتە خوارەوە و بەردەکەی لە دەرگاکە وەرگێڕا (مەتا ٢٨: ٢). بەم شێوەیە هەندێک لەو ژنانەی کە بەهاراتیان پێبوو بۆ بەسمەکردنی تەرمی مردووەکە توانیان بچنە ناو گۆڕەکەوە. بەڵام تەرمی یەزدانی پەروەردگاریان نەدۆزیەوە. دوای ئەوە پەترۆس هاتە ژوورەوە
ئینجا شیمۆن پەترۆس کە دوایکەوتبوو هات و چووە ناو گۆڕەکە، بینی کەتانەکە دانراوە. 7ئەو دەسماڵەی کە بەسەری عیساوە پێچرابوو، لەگەڵ کەتانەکە دانەنرابوو، بەڵکو بە جیا لە جێیەک پێچرابووەوە.
(یۆحەنا ٢٠: ٦-٧)
چۆن دڵنیا بین لەوەی کە سێ ڕۆژ دوای لەخاچدانی عیسا گۆڕەکە چۆڵ بووە؟
لانی کەم سێ هۆکار هەیە: ١.
نێردراوان و شاگردەکانی مەسیح لە ئۆرشەلیم زیندووبوونەوەی ئەویان ڕاگەیاند
ئەمە شارێکی گەورە بوو. ئەگەر هێشتا تەرمی عیسا لە گۆڕەکەدا بووایە، دەسەڵاتدارانی جولەکەکان دەیانتوانی تەرمەکەی پیشانی خەڵک بدەن و بەو شێوەیە، لە سەرەتای سەرەتاییدا گورزی مردنیان لە ئایینی مەسیحی بدا. بەڵام نەیانتوانی ئەوە بکەن چونکە گۆڕەکە چۆڵ بوو.
پاسەوانەکان دان بەوەدا دەنێن کە گۆڕەکە چۆڵە
کاتێک پاسەوانەکان هەموو شتێکیان بە سەرۆک کاهینەکان گێڕایەوە، پەیمانی نوێ دەڵێت: دوای ئەوەی لەگەڵ پیرەکان کۆبوونەوە و پلانێکیان داڕشت، بڕە پارەیەکی زۆریان بە سەربازەکان دا، 13 پێیان دەڵێن: شاگردەکانی شەوانە هاتبوون و تەرمەکەیان دزی لەکاتێکدا ئێمە خەوتبووین. (مەتا ٢٨: ١٢-١٣) ئەمە دانپێدانانێکی ناڕاستەوخۆیە کە گۆڕەکە چۆڵ بووە.
شایەتحاڵی ژنەکان
ئەگەر نووسەرێک لە سەدەی یەکەمەوە بیەوێت چیرۆکێک دابهێنێت بۆ فریودانی خەڵک، ئەوا شتێکی نەنووسیوە کە متمانەی کەم بکاتەوە. بەم شێوەیە کاتێک چیرۆکی گۆڕی چۆڵ لە پەیمانی نوێدا دەخوێنینەوە، بۆمان دەردەکەوێت کە ژنەکان شایەتحاڵی یەکەم و سەرەتایی زیندووبوونەوەی بوون. ئەمەش شتێکی سەیر و جێی سەرنجە چونکە لە کولتووری جوولەکە و ڕۆمانیدا ژن بە نزمتر دادەنرا و شایەتحاڵی ئەوان گومانی لێدەکرا. هەر لەبەر ئەم هۆکارەش لە پەیمانی نوێدا دەخوێنینەوە کە کاتێک ژنەکان نێردراوانیان لەبارەی گۆڕە چۆڵەکەوە ئاگادار کردەوە، “ بەڵام ئەم قسانەی وەک شتێکی بێمانای پاک دەرکەوت بۆیان، و باوەڕیان پێنەکرد.” (لوقا ٢٤:١١) ئەگەر چیرۆکی گۆڕە چۆڵەکە هەڵبەستراو بووایە، باسی ژنانی نەدەکرد، بەڵکو ناوی ئەو ژنانە بە تایبەتی هاتووە کە عیسا بۆیان دەرکەوتووە و لە ئۆرشەلیمدا ناسراو بوون.
هیچ شتێک ڕاستی ئەو گۆڕە چۆڵە ڕوون ناکاتەوە جگە لە زیندووبوونەوەی عیسا لە مردن. بەم شێوەیە ئەم ڕاستییە مێژووییە بەڵگەیەکی زۆر بەهێزە بۆ زیندووبوونەوەی، وەک چۆن چەندین جار بە شاگردەکانی گوتووە.
تاکە ڕوونکردنەوە: زیندووبوونەوەی عیسا
ئەم بەڵگانە، پێنج ڕاستییەکە، بە توندی زیندووبوونەوەی مەسیح لە مردن نیشان دەدەن. ئەم ڕاستی و ڕووداوانەی لە تەنها بە ڕاستی زیندووبوونەوەی عیسا دەتوانرێت ڕوون بکرێتەوە.
لە کۆتاییدا بۆ کۆتایی ئەم بابەتە، بینیمان کە ڕاستی مردنی مەسیح لەسەر خاچ و زیندووبوونەوەی لە مردووەکان گەورەترین ڕاستییە لە مێژوودا و گرنگترین پەیامە لە هەموو جیهاندا ئەوە بۆ ئێمە پشتڕاست دەکاتەوە ئەو خۆشەویستییە قوربانییە، بێ مەرجەی خودا کە عیسا مەسیح نیشانی دا کاتێک سزای گوناهەکانمانی دا، کە مردن بوو، و بە مردن لەسەر خاچ لە جیاتی ئێمە، و بە زیندووبوونەوەی لە مردووەکان بۆ ئەوەی یەکێکمان پێ ببەخشێت گەرەنتی ئەوە بکەن کە لە ژیاندایە. ئەمەش بانگەوازمان دەکات بۆ ئەوەی باوەڕمان پێی هەبێت بۆ ئەوەی هەموو ئەو نیعمەتانە وەربگرین کە بەڵێنی دابوو بیدات بەو کەسانەی باوەڕیان پێی هەیە.
گرنگی و پێویستی زیندووبوونەوە بەپێی پەیمانی نوێ چییە ؟
ئەوەمان بۆ دەسەلمێنێت و دووپاتی دەکاتەوە:
- کە ئەوەی مەسیح سەبارەت بە خۆی وتی ڕاستە. دەیگوت من ڕێگا و حەقیقەت و ژیان بووم و کەس نایەتە لای خودا مەگەر لە ڕێگەی ئەوەوە. (یۆحەنا ١٤:٦) هەروەها لەبارەی خۆیەوە وتی کە ئەو خودایە جەستەییە و زیندووبوونەوەی لە مردن سەلماندی کە ئەوەی گوتوویەتی ڕاستە.، چونکە لە پەیمانی نوێدا دەخوێنینەوە: “ کە بەپێی ڕۆحی پیرۆز بە زیندووبوونەوەی لە مردووەکان، کوڕی خودای دەسەڵاتدار دەستنیشانکرا، عیسا مەسیحی پەروەردگارمان.” (ڕۆمیان ١:٤)
- عیسا مەسیح بەسەر مردندا زاڵ بوو و شەیتانی شکست پێهێنا، وەک لە بەشی زیندووبوونەوەدا دەیخوێنینەوە: “ ئەی مردن، سەرکەوتنت لە کوێیە، ئەی مردن، چەقۆکەت لە کوێیە ؟” (١ کۆرنتیۆس ١٥:٥٥) باوەڕدار بە مەسیح دڵنیایی ژیانی هەتاهەتایی و سەرکەوتنی بەسەر تاقیکردنەوەکانی شەیتاندا هەیە.
- باوەڕدارانی عیسا زیندوو دەبنەوە هەروەک چۆن مەسیح زیندوو بووەوە وەک لە پەیمانی نوێدا دەخوێنینەوە: “ بەڵام ئێستا مەسیح لە مردن زیندوو بووەتەوە، یەکەم بەرهەمی ئەوانەی خەوتوون .” (١ کۆرنتیەکان ١٥: ٢٠) و «چونکە ئەگەر باوەڕمان وایە کە عیسا مرد و زیندوو بووەوە، ئەوا خودا ئەوانەی لە عیسادا خەوتوون لەگەڵ خۆیدا دەهێنێت.» (١ تەسالۆنیکیەکان ٤: ١٤)
- عیسا مەسیح زیندووە و لەبەر ئەوەی زیندووە، پەیمانی نوێ دەڵێت: “هەربۆیە، هەروەها توانای ئەوەی هەیە بۆ هەمیشە ئەوانەی لە خودا نزیک دەبنەوە لە ڕێگەی ئەوەوە، چونکە هەمیشە دەژی بۆ ئەوەی شەفاعەتیان بۆ بکات.” (عیبرانییەکان ٧:٢٥
خوێنەری ئازیز، ئەگەر باوەڕت بە عیسا مەسیح هەبێت، وەک چۆن لەبارەی خۆیەوە وتی، کە لە مردن زیندوو بووەتەوە، بە واتایەکی تر، کە متمانەت پێی داناوە، ئەوا ژیانی هەتاهەتایی و لێخۆشبوونی گوناهەکانت وەردەگریت، بەو پێیەی خودا هەرکەسێک لە ڕێگەی مەسیحەوە دێتە لای، هەرچی پاشخانی ئایینی یان ئایینی یان نەتەوەیی بێت، قبوڵ دەکات.